Terapia schematów

Terapia schematów to podejście, które pomaga zrozumieć głębokie wzorce emocji, myśli i zachowań – te, które powstały często wiele lat temu, a mimo to do dziś wpływają na codzienne relacje i samopoczucie. Jeśli zauważasz, że w Twoim życiu powtarzają się trudności, od lat zmagasz się z podobnymi emocjami albo czujesz, że utknąłeś w schematach, które Ci nie służą, ta forma terapii może okazać się dla Ciebie wartościowym wsparciem. W bezpiecznej relacji terapeutycznej uczysz się rozpoznawać swoje schematy, regulować tryby i odzyskiwać wpływ na to, w jaki sposób reagujesz i budujesz swoje życie.

Na czym polega terapia schematów?

Terapia schematów została opracowana przez Jeffreya Younga jako rozszerzenie terapii poznawczo-behawioralnej. Jej podstawą jest założenie, że każdy z nas nosi w sobie zestaw schematów – emocjonalno-poznawczych wzorców, które kształtują sposób interpretowania siebie i innych. Jeżeli w dzieciństwie takie potrzeby jak bezpieczeństwo, stabilność emocjonalna, autonomia czy akceptacja nie zostały odpowiednio zaspokojone, może rozwinąć się zestaw przekonań i strategii działania, które w dorosłym życiu prowadzą do cierpienia. W terapii dążymy do tego, by rozpoznać najaktywniejsze schematy, zrozumieć ich genezę i zobaczyć, jak wpływają na codzienne funkcjonowanie. Dzięki temu możliwa jest praca zarówno na poziomie myśli, jak i emocji oraz doświadczeń, które kształtują Twój sposób reagowania.

Jak przebiega terapia schematów?

1. Konsultacje wstępne – Omówienie tematów, z którymi się zgłaszasz. Psychoterapeuta przeprowadza wywiad i diagnozę. 
2. Wstępny etap psychoterapii – Wspólne ustalenie i szczegółowe omówienie celów psychoterapeutycznych oraz zarysowanie planu działania.
3. Spotkania terapeutyczne – Regularne sesje psychoterapeutyczne oraz praca osobista w postaci dostosowanych ćwiczeń lub samoobserwacji pomiędzy sesjami
4. Monitorowanie etapu pracy – Weryfikacja realizacji celów terapeutycznych, ew. modyfikacja dalszego planu działania, kontynuacja treningu lub wyznaczenie kolejnych celów – zależnie od potrzeby
5. Sesja podsumowująca – Omówienie osiągniętych efektów wspólnej pracy psychoterapeutycznej. Jest to równie ważny etap w psychoterapii, dzięki któremu możemy utrwalić to, co już zostało zrealizowane i zaplanować działania już po skończonej terapii. Sesja podsumowująca pomaga utrzymać osiągnięte efekty i zminimalizować ryzyko nawrotu objawów.
6. Sesja podtrzymująca – Zależnie od ustaleń, spotkanie po dłuższym czasie w celu podtrzymania efektów terapii i zapobieganiu ew. nawrotom.
 

Dla kogo przeznaczona jest terapia schematów?

Z tego podejścia korzystają zarówno osoby z zaburzeniami osobowości, jak i ci, którzy czują, że pewne trudności powracają w ich życiu cyklicznie. Terapia sprawdza się u osób zmagających się z wymagającymi relacjami, obniżonym nastrojem, przewlekłym stresem, nadmierną samokrytyką, wstydem czy poczuciem nieadekwatności. Pomaga tym, którzy doświadczają trudnych emocji i zauważają, że ich reakcje, choć w przeszłości były sposobem radzenia sobie – dziś już im nie służą. Dobrze odpowiada również na potrzeby osób, które czują, że utknęły w starych wzorcach i mają poczucie, że mimo wysiłków trudno im rozwiązać pewne problemy.

Tryby w terapii schematów – co warto wiedzieć?

Kluczowym elementem pracy w terapii schematów są tryby, które opisują dynamiczne stany aktywujące się w odpowiedzi na konkretne emocje lub sytuacje. Tryby można rozumieć jako wewnętrzne części siebie, np. tryb dziecka, które czuje się porzucone, zranione lub impulsywne; tryb rodzica, który bywa krytyczny lub nadmiernie wymagający; a także tryb radzenia sobie, oparty na unikaniu, podporządkowaniu lub kontroli. Najważniejszym obszarem pracy jest jednak wzmacnianie trybu Zdrowego Dorosłego, który stopniowo pozwala przejmować odpowiedzialność za regulację emocji, stawianie granic i budowanie bardziej świadomych relacji.

Terapia schematów w ujęciu trybów pozwala zrozumieć, skąd biorą się intensywne reakcje emocjonalne i dlaczego w określonych sytuacjach uruchamiają się automatyczne mechanizmy. W trakcie pracy uczysz się zauważać, kiedy dany tryb przejmuje kontrolę i stopniowo rozwijasz umiejętność reagowania w sposób bardziej adaptacyjny. To proces, który prowadzi do większej samoświadomości, regulacji emocji i dojrzalszej odpowiedzi na wyzwania.

Terapia schematów w zaburzeniu osobowości typu borderline

Terapia schematów w zaburzeniu osobowości typu borderline jest szczególnie ceniona za swoją skuteczność. Tacy pacjenci często zmagają się z intensywnymi emocjami, poczuciem pustki, wahaniami nastroju i trudnościami w relacjach. Terapia schematów pozwala im lepiej zrozumieć źródła tych przeżyć, które często sięgają doświadczeń z wczesnego dzieciństwa. Dzięki pracy z trybami i nadawaniu doświadczeniom nowego znaczenia możliwe jest stopniowe budowanie stabilniejszego obrazu siebie, bezpieczniejszych relacji i większego poczucia wpływu na własne życie. Regularna praca pomaga zmniejszać intensywność kryzysów emocjonalnych, rozwijać zdrowsze sposoby radzenia sobie i wzmacniać kompetencje, które w długiej perspektywie prowadzą do poprawy jakości życia.

Techniki terapii schematów – jak wygląda proces?

W terapii schematów wykorzystuje się różnorodne techniki dostosowane do indywidualnych potrzeb i gotowości pacjenta. Do najczęściej stosowanych należą techniki wyobrażeniowe, które pozwalają przetwarzać trudne wspomnienia; praca z wewnętrznym dzieckiem, która uczy opieki nad najbardziej wrażliwymi częściami siebie; oraz dialogi pomiędzy trybami, pozwalające konfrontować wewnętrznego krytyka czy nadmiernie wymagające przekonania. Ważnym elementem są także techniki poznawcze związane z analizą przekonań oraz narzędzia oparte na uważności, które pomagają zatrzymać się i uregulować emocje w sytuacjach stresowych.

Terapia schematów to praca wielopoziomowa, w której łączą się zmiana poznawcza, doświadczenie emocjonalne i praktyczne uczenie się nowych strategii. Dzięki temu poprawa nie ogranicza się do uświadomienia sobie problemu – obejmuje także głęboką zmianę w sposobie przeżywania siebie i relacji.

Kontekstualna terapia schematów – nowoczesne podejście integracyjne

W praktyce psychoterapeutycznej coraz częściej stosuje się również kontekstualną terapię schematów, która integruje klasyczne założenia modelu Younga z podejściami trzeciej fali CBT. W takim ujęciu oprócz pracy schematowej wprowadza się elementy terapii akceptacji i zaangażowania, uważności czy pracy z wartościami. Pozwala to lepiej odpowiadać na indywidualne potrzeby pacjenta i elastycznie dobierać techniki, tak aby proces był zarówno bezpieczny, jak i skuteczny. Kontekstualna terapia schematów poszerza możliwości pracy, zwłaszcza u osób, które zmagają się z wieloma trudnościami jednocześnie.

Terapia schematu online – czy ta forma jest skuteczna?

Współczesne badania i praktyka kliniczna pokazują, że terapia schematu online może być równie skuteczna jak praca prowadzona w gabinecie. Sesje zdalne dają możliwość regularnego kontaktu z terapeutą, ułatwiają dostęp do specjalisty niezależnie od miejsca zamieszkania, a jednocześnie zapewniają poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Dla wielu osób właśnie ta forma pracy pozwala swobodniej mówić o emocjach i wprowadzać zmiany we własnym tempie.

W Symfonia Centrum terapia schematów może być prowadzona w ramach szerokiej oferty wsparcia, również jako element psychoterapii online. Dzięki temu masz możliwość korzystania z pracy schematowej w elastycznej formule, która dostosowuje się do Twoich aktualnych potrzeb i możliwości.

Pierwszy krok – wsparcie w Symfonia Centrum

Podjęcie decyzji o rozpoczęciu terapii schematów to ważny krok w kierunku trwałej zmiany. W Symfonia Centrum dbamy o to, abyś na każdym etapie czuł się bezpiecznie, rozumiany i traktowany z szacunkiem. Pracujemy w oparciu o aktualną wiedzę, sprawdzone metody i uważność na Twoje doświadczenia. Jeśli czujesz, że powtarzające się schematy wpływają na Twoje samopoczucie, relacje lub decyzje, możemy pomóc Ci je zrozumieć i stopniowo zmieniać. Zapraszamy do kontaktu – wspólnie ustalimy, jak możemy wesprzeć Cię w procesie, który przyniesie więcej równowagi, świadomości i spójności w codziennym życiu.